Sözleşmeler, taraflar arasında belirli bir amaç doğrultusunda karşılıklı taahhütlerin yerine getirilmesini sağlayan hukuki bir araçtır. Sözleşme nasıl geçersiz olur? Sözleşme yapılırken taraflar arasında karşılıklı bir irade beyanı ve anlaşma bulunmalıdır. Ancak bazı durumlarda sözleşme yapılırken ya da yapılmasından sonra ortaya çıkan bazı durumlar sözleşmenin geçersizliğine yol açabilir. Sözleşme hangi durumlarda geçersiz olur aşağıdaki maddelerde inceleyebilirsiniz.
Sözleşme Hangi Durumlarda Geçersiz Olur?
Sözleşmenin geçersizlik nedenleri nelerdir sorusunun cevabını 6 madde ile sizler için açıkladık;
- Taraflardan birinin rızası yoksa: Sözleşmelerde tarafların rızası oldukça önemlidir. Bir tarafın rızası olmadan yapılan sözleşmeler geçersiz sayılır. Bu nedenle, taraflardan biri sözleşmeye zorlanmışsa veya rızası dışında sözleşmeye imza atmışsa, sözleşmenin geçersiz sayılması gündeme gelebilir.
- Tarafların yetkisi yoksa: Sözleşme yapmak için tarafların belirli bir yetkiye sahip olması gerekmektedir. Bu yetkiyi taşımayan bir tarafın yaptığı sözleşme geçersiz olabilir. Örneğin, bir işletmenin çalışanı kendi başına sözleşme yapma yetkisine sahip değilse, yaptığı sözleşme geçersiz sayılabilir.
- Yasalara aykırıysa: Sözleşme yapılırken yasalara uygunluk önemlidir. Yasalara aykırı olan sözleşmeler, geçersiz sayılır. Örneğin, bir sözleşme ile bir suçun işlenmesi amaçlanıyorsa, bu sözleşme geçersiz sayılabilir.
- Taraflardan birinin hata yapması: Sözleşme yapılırken taraflardan birinin hata yapması sözleşmenin geçersiz olmasına neden olabilir. Örneğin, bir tarafın malın gerçek değerini bilmediği ve daha yüksek bir fiyatla mal satın aldığı durumlarda sözleşme geçersiz sayılabilir.
- Tarafların hakları ve yükümlülükleri dengesizse: Sözleşmelerde tarafların hakları ve yükümlülükleri dengeli olmalıdır. Bir tarafın diğer tarafın aleyhine aşırı hak ve yükümlülüklerinin olması durumunda sözleşme geçersiz sayılabilir.
- Sözleşmenin amacı geçersiz ise: Sözleşmenin yapılış amacı da geçerlilik açısından önemlidir. Sözleşme amacı yasalara aykırı ya da ahlaka aykırı bir durum içeriyorsa, sözleşme geçersiz sayılabilir. Örneğin, bir sözleşme ile bir suçun işlenmesi amaçlanıyorsa, sözleşme geçersiz sayılabilir.
Sözleşmenin geçersiz sayılması durumunda, taraflar arasında yapılan anlaşmanın hükümsüz olduğu kabul edilir. Bu nedenle, sözleşmenin tüm yükümlülükleri de ortadan kalkar. Taraflar, sözleşmenin hükümsüz olduğu konusunda anlaşmış olsalar bile, her zaman mahkemeye başvurabilirler.
Sözleşmenin geçersiz sayılması durumunda, tarafların hukuki durumları da farklılık gösterir. Geçersiz olan sözleşmenin tarafları, sözleşmeden önceki durumlarına geri dönerler. Örneğin, bir mal satışı sözleşmesi geçersiz sayılırsa, malın satıcısı malı geri almak zorunda kalabilir ve alıcı da ödediği bedeli geri alabilir.
Sonuç olarak, sözleşmelerin yapılırken ve sonrasında dikkat edilmesi gereken pek çok önemli unsur vardır. Taraflar arasında rıza, yetki, yasalara uygunluk, hata yapmama, dengeli hak ve yükümlülükler ve amaç gibi unsurların doğru bir şekilde ele alınması, sözleşmenin geçerli olmasını sağlayabilir. Ancak, sözleşmenin geçersiz sayılmasına neden olacak durumların da göz önünde bulundurulması, tarafların hukuki haklarını koruması açısından önemlidir. Sözleşmenin geçerlilik şartları ve Sözleşmeler Hukuku hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.