Yurtdışında yabancı bir mahkeme tarafından sonuçlanmış davanın Türkiye’de de aynı niteliğe sahip olmasını isteyen tarafların aklına gelen ilk soru tanıma ve tenfiz davası nedir sorusu oluyor. Tanıma ve tenfiz davası, en basit anlatımı ile yabancı bir ülkenin mahkemesinde verilmiş bir kararın Türk mahkemelerinde de tanınması, nitelik kazanması ve icrasını kabul edilebilir kılacak mahkeme kararının alınmasını sağlamak amacı ile açılan davalardır.
Hukuki terimler arasında yer alan tanıma ve tenfiz, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku hakkında olan kanunda düzenlenmişlerdir. Bu düzenlemedeki amaçlanan nokta ve tanıma tenfiz davası nedir sorusunun cevabı; yabancı bir mahkemede sonuçlanan davanın Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde nasıl bir niteliğe sahip olacağıdır. Tanıma ve tenfiz davasının söz konusu olabilmesi için öncelikle yabancı bir mahkemenin iki taraflı bir çekişme ile alakalı davaya karar getirmesi gerekmektedir. Yabancı mahkemelerde verilen kararın Türkiye’de de geçerlilik sahibi olabilmesi için Türk mahkemelerinde tanınması ve tenfiz edilmesi gerekmektedir.
Yabancı bir mahkemenin kararı ile boşanan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının Türkiye’de de resmiyette boşanmış olarak gözükmesi için ve nüfus kayıtlarında bu kararla alakalı bir düzenleme yapılması için Türkiye’deki mahkemenin, yabancı mahkemenin kararını tanıması ve hükümlerini kabul etmesi gerekmektedir.
İki adımdan oluşan bu davanın tanıma kısmında, yabancı mahkemede verilen kararın yerel mahkemede tanınması gerekmektedir. Diğer bir deyişle Türkiye’deki yerel mahkeme bu kararı tanır ve Türkiye Cumhuriyeti’nce yabancı mahkemede verilen kararın Türkiye’de de aynı şekilde uygulanmasına karar verilir. Peki davanın diğer bir kısmı olan tenfiz kararı nedir?
Tenfiz Kararı Nedir?
Tenfiz ne demek sorusuna kelimenin hukuki anlamını ‘’bir hükmü yerine getirmek’’ olarak özetleyebiliriz. Tenfiz kararı, aynı tanıma kararı gibi kesin hüküm ve kesin delil şartı yetkisine sahiptir. Ancak tanıma kararına ek olarak, tenfiz kararı icra yetkisine de sahiptir. Dolayısıyla yabancı mahkemede verilmiş icrai bir kararın Türkiye’de de geçerlilik kazanabilmesini sağlar. Yine de belirtmek gerekir ki mahkemeler bu kararın bir kısmını tenfiz ederken bir kısmını reddedebilir özetle kararı kısmen tanıyabilir.
Bunlara ek olarak yabancı mahkeme kararında yer almayan hükümlerin tenfizinde Türk mahkemelerinde karar verilemsi mümkün değildir. Yani tanıma ve tenfiz davası içerisinde yabancı mahkemenin kararına ek olarak herhangi bir hüküm tanınamaz. Tenfiz hükmü geçerliyse etkili olarak bir sonucu da olacaktır. Yabancı mahkeme kararının yabancı ülkede kesinleştiği tarihten itibaren Türkiye’de de tanıma tenfiz davası ile geçerliliği sağlanabilir.
Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi gibi hukuka ilişkin birçok sorunun cevabını almak ve tanıma tenfiz davası için gerekli belgeler hakkında detaylı bilgi almak için iletişim sayfamızdan alanında uzman avukatlarımıza ulaşabilirsiniz.
